تخمین توزیع عیار مس با استفاده از تخمینگر غیرخطی کریجینگ انفصالی مطالعه موردی: معدن مس سونگون

یکی از روش های تخمین در صنعت معدن، استفاده از روش های زمین­آماری است. نقطه قوت روش های زمین­آماری، علاوه بر پشتوانه ریاضی، نتایج مطلوبی بوده است که در کاربردهای عملی آن در خلال دهه­های گذشته مشاهده شده است. با این وجود در بین روش های زمین­آماری نیز، انتخاب روش مناسب از اهمیت خاصی برخوردار است. یکی از مواردی که مورد توجه کاربران عادی زمین­آمار واقع نمی­شود، عدم توجه به شرایط کارایی زمین­آمار خطی می­باشد. تخمین ذخایر قابل بازیابی، تخمین بخشی از ذخیره که بالای عیار حد مشخصی قرار دارد و محاسبه منحنی عیار-تناژ که دارای تابع انتخاب غیر­خطی می­باشند، از این دسته­اند؛ به همین دلیل لزوم به کارگیری روش های زمین­آماری غیر­خطی مشاهده می­شود. یکی از توانمندترین روش های تخمین غیر خطی استفاده از روش کریجینگ انفصالی است. دلیل عدم توجه به این روش، ریاضیات پیچیده و عدم دسترسی به این تخمینگر در نرم افزارهای معمول می­باشد. اساس این روش متکی بر استفاده از چندجمله ای های هرمیتی  و مدل ایزوفاکتوریل است. در این روش برای تخمین نقاط مجهول، با توجه به هیستوگرام داده­های اولیه ضرایب چندجمله­ای­های هرمیتی محاسبه و مقدار چندجمله ای­های هرمیتی در نقاط مجهول تخمین زده می­شود. در نهایت از ترکیب خطی ضرایب مربوط به چندجمله ای های هرمیتی و مقدار تخمینی چندجمله ای های هرمیتی در نقاط مجهول، مقدار متغیر مورد نظر به دست می­آید. در این مقاله با استفاده از کد­نویسی روش کریجینگ انفصالی، توزیع عیار مس در کانسار مس پورفیری سونگون، مدل­سازی و نتایج آن با نتایج تخمین به روش کریجینگ مقایسه شد. با توجه به مطالعات انجام شده قسمت­های شمال غربی و جنوب غربی معدن از عیار پایین­تر و قسمت مرکزی معدن دارای عیار بالاتری نسبت به دیگر قسمت­های معدن می­باشند. همچنین نرمال­سازی و تبدیل معکوس داده­ها به وسیله چندجمله­ای­های هرمیتی از قابلیت بالایی برخوردار می­باشد. استفاده از این روش  معایب روش کریجینگ از جمله هموارسازی و عدم توانایی در تخمین توابع غیر­خطی را مرتفع می کند.